وب‌سایت خبری فرانس۲۴ روز دوشنبه، ۲۶ شهریور، نوشت دو سال پس از آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی»، هنوز انقلابی «خاموش» در ایران در جریان است.
این رسانه افزود دامنه اعتراضات مردمی پس از قتل حکومتی مهسا ژینا امینی و «سرکوب وحشیانه» آن از سوی حکومت جمهوری اسلامی، «تاثیری ماندگار» بر جامعه ایران گذاشته است.
شورا مکارمی، انسان‌شناس و کارشناس امور ایران، در رابطه با جنبش مهسا گفت: «ما اکنون می‌دانیم که خشونت بی‌سابقه‌ای در جریان سرکوب تظاهرکنندگان به‌کار گرفته شد. این سرکوب بسیار بدتر از چیزی بود که تصور می‌کردیم.»
مکارمی افزود تحقیقات سازمان ملل متحد در خصوص «میزان بی‌رحمی» نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی برای سرکوب اعتراضات ۱۴۰۱ روشنگری کرد.
در اسفند ۱۴۰۲، کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل در نخستین گزارش خود درباره جنبش مهسا اعلام کرد سرکوب خشونت‌بار این اعتراضات و تبعیض ساختاری فراگیر علیه زنان و دختران، منجر به نقض جدی حقوق بشر در ایران شده است و بسیاری از این موارد سرکوب، مصداق «جنایت علیه بشریت» محسوب می‌شوند.
فرانس۲۴ همچنین نوشت نیروهای امنیتی حکومت ایران در جریان جنبش مهسا، بیش از ۳۰ هزار نفر را بازداشت کردند و دست‌کم ۵۵۱ معترض را کُشتند که در میان آنان، ۴۹ زن و ۶۸ کودک دیده می‌شوند.
این رسانه تاکید کرد جنبش «زن، زندگی، آزادی» تغییرات مهمی در جامعه ایران به وجود آورده که از آن جمله می‌توان به تغییر رویکرد مردان نسبت به حقوق زنان، مخالفت قشر مذهبی با حکومت و بریدن جامعه از اصلاح‌طلبان اشاره کرد.
تغییر رویکرد مردان نسبت به حقوق زنان
فرانس۲۴ با استناد به گزارش کمپین حقوق بشر ایران که روز ۲۲ شهریور منتشر شد، نوشت انقلاب خاموش زنان ایران همچنان ادامه دارد.
در گزارش کمپین حقوق بشر ایران آمده است: «با وجود تمام این سرکوب‌های وحشیانه و مستمر، انقلابی آرام در سراسر ایران رخ داد که پیش‌قراولان آن زنانی‌اند که شجاعانه از تن دادن به یکی از نمادهای آشکار ظلم و تبعیض حاکمیت جمهوری اسلامی، یعنی حجاب اجباری، سرباز می‌زنند. زنانی که به‌طور پیوسته، به خشونت و به تبعیض‌های ساختاری و آپارتاید جنسیتی که دهه‌ها ادامه داشته است، با صدای قاطع و بلند "نه" می‌گویند.»
شورا مکارمی در ادامه اظهارات خود گفت جنبش مهسا تنها به نافرمانی در برابر حجاب اجباری محدود نشده و «یک انقلاب فرهنگی» در ایران به وجود آورده است.
او اضافه کرد: «در درون خانواده‌ها، در عرصه خصوصی، روابط سلسله‌مراتبی در حال تغییر است. جایگاه زنان و دختران جوان تغییر کرده است. رفتار مردان نیز تغییر کرده است؛ آن‌ها دیگر جایگاه قدرت خود را بدیهی فرض نمی‌کنند.»
به گفته این مردم‌شناس، مردان اکنون آگاه هستند که در گذشته، خود به ابزار حکومت برای سرکوب تبدیل شده بودند.
مخالفت قشر مذهبی با حکومت
فرانس۲۴ گزارش داد تغییر نگاه اقشار سنتی و مذهبی به جمهوری اسلامی یکی دیگر از دستاوردهای مهم جنبش مهسا است.
شورا مکارمی در همین رابطه گفت به لطف خیزش «زن، زندگی، آزادی»، اکنون «پایبندی به ارزش‌های سنتی و دین از پایبندی به رژیم مستقل شده است».
این مردم‌شناس افزود این امر در جامعه ایران پذیرفته شده که شما می‌توانید به ارزش‌های سنتی و مذهبی متعهد بمانید و در عین حال، اساسا با جمهوری اسلامی مخالف باشید.
فرانس۲۴ همچنین به اعتصاب بازاریان در پشتیبانی از خیزش انقلابی ۱۴۰۱ اشاره کرد و نوشت بازاریان به‌صورت سنتی در ایران به روحانیت نزدیک بودند، اما در جنبش مهسا در حمایت از اعتراضات وارد عمل شدند و به آن قوت بخشیدند.
این رسانه اضافه کرد: «از زمان اعتراضات، تغییرات قابل توجهی در حوزه سیاسی-اجتماعی ایران رخ داده است.»
مکارمی با اشاره به تجمعات خودجوش در خیابان‌های ایران، شعارهای ضد حکومتی در مدارس، گرافیتی‌های روی دیوار و پست‌های شبکه‌های اجتماعی تاکید کرد این اقدامات اعتراضی کوچک اما گسترده دامنه واقعی مخالفت مردم ایران با حکومت را به تصویر می‌کشد.
بریدن جامعه از اصلاح‌طلبان
فرانس۲۴ نوشت ایرانیان در جریان جنبش مهسا، آخرین تابوهای باقی‌مانده حکومت را شکستند و علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی را مورد انتقاد قرار دادند.
شنیده شدن شعارهای «مرگ بر خامنه‌ای» در تظاهرات و اقدام دختران دبیرستانی در گرفتن انگشت وسط دستان خود به سوی تصویر رهبر جمهوری اسلامی بیش از هر چیز، نمایانگر تمایل جامعه ایران به تغییر رژیم بود.
به گزارش فرانس۲۴، این موضوع چیزی نبود که اصلاح‌طلبان جرات بیان آن را داشته باشند.
مکارمی در همین رابطه گفت پیش از جنبش «زن، زندگی، آزادی»، اصلاح‌طلبان «مجرای اصلی» ابراز نارضایتی سیاسی در برابر حکومت بودند اما از به چالش کشیدن مبانی اصلی جمهوری اسلامی خودداری می‌کردند.
به گفته این مردم‌شناس، ایران اکنون شاهد جنبشی است که خود را از قید و بندهای اصلاح‌طلبان رها کرده.
فرانس۲۴ مشارکت پایین مردم در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری در ایران را نشان‌دهنده شکاف میان مردم و اصلاح‌طلبان خواند و نوشت تحریم ۶۰ درصدی دور نخست این انتخابات، در تاریخ ایران بی‌سابقه بود.
بیش از ۵۰ درصد شهروندان واجد شرایط هم از شرکت در دور دوم انتخابات برای معرفی جانشین ابراهیم رئیسی سرباز زدند.
فرانس۲۴ افزود تحریم انتخابات اخیر از «سرخوردگی عمیق» جامعه ایران از نظام سیاسی این کشور حکایت دارد؛ نظامی که در پی انقلاب سال ۵۷ شکل گرفت و اصلاح‌طلبان بخشی از آن هستند.