رامین صرامی‌فروشانی، رییس پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی با بیان اینکه شایع‌ترین سرطان در میان زنان، سرطان پستان است، گفت هرساله بیش از ۱۶ هزار زن در ایران به این بیماری مبتلا می‌شوند. آسیه الفت‌بخش، معاون این پژوهشکده نیز این آمار را نشان‌دهنده سیر صعودی سرطان پستان دانست.
رییس پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی، روز ۱۴ مهر ماه در یک نشست خبری با اشاره به برگزاری ششمین پویش سراسری سرطان پستان در بازه زمانی ۹ مهر تا ۹ آبان گفت که این پویش امسال در جنوب استان تهران و چهار مرکز استان شامل خراسان شمالی، سیستان‌وبلوچستان و خوزستان برپا شده و طی آن ۳۰ هزار زن غربالگری می‌شوند.
صرامی‌فروشانی با اشاره به اهمیت آگاهی‌بخشی عمومی درباره سرطان پستان گفت: «سرطان پستان از شایع‌ترین سرطان‌ها در زنان است و هر ساله شاهد ۱۶ هزار مورد جدید ابتلا به این بیماری هستیم»
او تاکید کرد که تشخیص زود هنگام این بیماری می‌تواند به درمان سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر کمک کند و از میزان مرگ‌ومیر ناشی از آن به‌طور قابل‌توجهی بکاهد.
سرطان پستان دومین سرطان شایع در جهان و کشنده‌ترین نوع آن در ایران است و اهمیت و گستردگی جهانی‌اش به اندازه‌ای است که یک ماه تمام را به آگاهی‌بخشی درباره آن اختصاص داده‌اند.
در ایران، وضعیت با نبود آمار رسمی، انجام نشدن غربالگری گسترده و گرانی دارو و درمان، بدتر و پیچیده‌تر است.
ماه اکتبر برابر با ۹ مهر تا ۹ آبان، به اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی درباره سرطان پستان اختصاص دارد.
در این ماه موسسه‌های مردم‌نهاد، سازمان‌های غیرانتفاعی و ارگان‌های دولتی برای تشویق زنان به کنترل و پیشگیری از سرطان پستان بسیج می‌شوند.
لیلا مودب‌شعار، رییس اداره سرطان وزارت بهداشت در بهمن ماه ۱۴۰۲ گفت: «در حال حاضر سرطان‌های پستان، روده بزرگ، ریه، پروستات و معده، شایع‌ترین سرطان‌های کشورند.»
بیشتر بخوانید: یک ماه برای آگاهی‌بخشی درباره سرطان پستان، از کشنده‌ترین بیماری‌های زنان در ایران
اهمیت غربالگری و تشخیص به موقع سرطان
رییس پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه غربالگری و تشخیص به موقع به هیچ وجه محدود به ماه اکتبر نیست، گفت: «متاسفانه در کشور ما، نظام درمان محور است و بعد از بروز عارضه، با هزینه‌های سنگینی مواجه می‌شویم. در حالی که در کشور‌های پیشرفته، پیشگیری با هزینه‌های کمتری انجام می‌شود و عوارض کمتری دارد.»
صرامی‌فروشانی با بیان اینکه در این غربالگری‌ها، مشکلاتی در دسترسی به امکانات و تجهیزات پزشکی وجود دارد، تصریح کرد: «در بسیاری از این مناطق، امکانات فنی و نرم‌افزاری بسیار پایین است. با این حال، ما توانستیم چندین مورد از افراد با ریسک بالا و مبتلا به سرطان را شناسایی کنیم و آنها را به مراکز درمانی در تهران اعزام کنیم.»
سرطان پستان شایع‌ترین سرطان زنان
آسیه الفت‌بخش، جراح پستان و معاون پژوهشی آموزشی پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی، با بیان اینکه سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در میان زنان ایرانی است، گفت: «بر اساس آمارها، در سال جاری شاهد بروز حدود ۱۶ هزار مورد جدید سرطان پستان در کشور هستیم.»
الفت‌بخش تاکید کرد که این آمار نشان‌دهنده سیر صعودی بیماری سرطان پستان در ایران است.
معاون پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی در بخشی از صحبت‌های خود گفت: «از ۱۰۰ زن مبتلا به سرطان سینه یک نفر مرد نیز به این نوع سرطان مبتلا می شود. درحال حاضر ماموگرافی غربالگری سرطان از ۴۰ سالگی به بعد باید انجام شود.»
او به افزایش آمار بروز سرطان پستان در دنیا نیز اشاره کرد و گفت: «این آمارها بیانگر این است که ایران در زمینه شیوع سرطان پستان با کشور‌های همسایه در یک سطح قرار دارد.»
این جراح پستان به تغییرات آماری در سنین تشخیص هم اشاره کرد و گفت: «جمعیت ما به سمت پیری می‌رود و میانگین سنی تشخیص در ایران به حدود ۴۵ سال رسیده است. این در حالی است که در کشور‌های غربی این میانگین بالای ۵۰ سال است.»
۲۵ درصد سرطان‌ها وراثتی هستند
محمد درزی، عضو هیئت علمی پژوهشکده سرطان نیز درباره ارتباط وراثت با سرطان پستان گفت که حدود ۲۵ درصد از سرطان‌ها، به‌ویژه سرطان پستان، وراثتی هستند.
درزی با بیان اینکه سرطان یک بیماری چند عاملی یا مالتی‌فکتوریال است که در آن، نقش ژنتیک و عوامل محیطی توأمان تأثیرگذار هستند، به اهمیت ترکیب عوامل محیطی و ژنتیکی نیز اشاره کرد.
او با اشاره به اینکه صرفا نمی‌توان عوامل محیطی را موثر دانست، گفت که در واقع، ترکیب این دو عامل می‌تواند به شکل‌گیری سرطان منجر شود.
سرطان پستان چیست؟
سازمان بهداشت جهانی در تعریف سرطان پستان می‌گوید طی این بیماری، سلول‌ها به شکل غیرطبیعی و خارج از کنترل رشد و تومورهایی در بدن ایجاد می‌کنند.
در صورت کنترل نشدن، تومورها می‌توانند در سراسر بدن پخش و کشنده شوند.
سلول‌های سرطانی پستان از داخل مجاری یا غدد شیری شکل می‌گیرند و شکل اولیه‌‌شان کشنده نیست اما می‌توانند با تهاجم به بافت مجاور پستان، گسترش یابند. این اتفاق باعث ایجاد تومورها و شکل گرفتن توده‌های ضخیم می‌شود.
سلول‌های مهاجم سرطانی می‌توانند به غدد لنفاوی مجاور یا سایر اندام‌ها گسترش یابند که در پزشکی از آن با عنوان «متاستاز» یاد می‌شود و می‌تواند مرگ‌بار باشد.
آمارهای جهانی
بر اساس آخرین آمار سازمان بهداشت جهانی، ابتلای ۲/۳ میلیون زن به سرطان پستان در سال ۲۰۲۰ تشخیص داده شد و ۶۸۵ هزار نفرشان در سراسر جهان جان خود را از دست دادند.
تعداد زنان «زنده» مبتلا به سرطان طی پنج سال منتهی به پایان سال ۲۰۲۰ حدود ۷/۸ میلیون نفر بود.
سرطان پستان در زنان همه کشورها و در هر سنی پس از بلوغ اتفاق می‌افتد اما نرخ ابتلا به آن در سنین بالاتر، بیشتر است.
حدود نیم تا یک درصد سرطان‌های پستان در مردان رخ می‌دهد.
این نوع از سرطان در مردان شیوع بسیار پایین‌تری از زنان دارد اما درمانش مشابه با سرطان پستان در زنان است.
درمان سرطان پستان در ایران و جهان بر اساس فرد، نوع و گسترش آن متفاوت و متنوع است.
درمان‌ها معمولا شامل جراحی برای برداشتن بافت سرطانی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و استفاده از داروهایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی و جلوگیری از انتشارشان به دیگر بافت‌ها و اندام‌ها یا ترکیبی از این روش‌هاست.
مهم‌ترین توصیه سازمان بهداشت جهانی و دیگر متخصصان و پزشکان جهان برای افزایش شانس بقای مبتلایان به سرطان پستان، ضرورت «تشخیص سریع» در کنار «درمان موثر» است.