یک چهره دانشگاهی نزدیک و آشنا به دونالد ترامپ، در گفتوگو با ایران اینترنشنال گفت او بر این باور است که دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ میتواند با محوریت جرد کوشنر، داماد او، به صلح در خاورمیانه منجر شود.
جف سوننفلد، دانشیار دانشگاه ییل که سابقه آشنایی چندین دههای با ترامپ دارد، در گفتوگو با پادکست «Eye for Iran» گفت که نقش کوشنر در پیمانهای ابراهیم، یک «استثنا» در سیاستهای ترامپ محسوب میشود.
سوننفلد در سال ۲۰۱۹ به عنوان مشاور با جرد کوشنر در کنفرانس «صلح برای شکوفایی» در بحرین، کنفرانسی که زمینهساز توافقنامههای ابراهیم شد، همکاری کردهاست.
توافقنامههای ابراهیم که با میانجیگری آمریکا در سال ۲۰۲۰ به امضا رسید، به عادیسازی روابط میان اسرائیل و کشورهای امارات متحده عربی، بحرین و مراکش انجامید. در پی این توافقها، به ویژه روابط اقتصادی و دفاعی میان امارات و اسرائیل به طور چشمگیری گسترش یافت.
به گفته سوننفلد این توافقنامهها برخلاف رویکرد معمول ترامپ که مبتنی بر سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن»، استثنایی در کارنامه سیاست خارجی او محسوب میشود.
سوننفلد تاکید کرد که موفقیت غیرمنتظره توافقنامههای ابراهیم مدیون تواناییهای ویژه جرد کوشنر در مذاکرات دیپلماتیک بودهاست. این چهره دانشگاهی که پیش از این منتقد فعالیتهای تجاری ترامپ بود، پس از یک پرونده حقوقی به دایره نزدیکان او راه یافت.
در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ، سوننفلد به درخواست کاخ سفید به تیم مشاوران کوشنر پیوست و در مذاکرات منتهی به توافقنامههای تاریخی عادیسازی روابط میان اسرائیل و کشورهای عربی مشارکت داشت.
او معتقد است با پیروزی ترامپ در انتخابات آینده، کوشنر میتواند با استفاده از اعتبار و نفوذ قابل توجهی که همچنان در خاورمیانه دارد، بسیاری از دستاوردهای پیشین را احیا کند.
تحریمهای نفتی
روزنامه «اسرائیل هیوم» به نقل از یک منبع آگاه گزارش داد که جرد کوشنر به تیم برنامهریزی دولت آینده ترامپ پیوسته است.
این در حالی است که تحلیلگران پیشبینی میکنند با شروع دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ، سیاستهای او در قبال جمهوری اسلامی به مراتب سختگیرانهتر از دولت بایدن خواهدبود.
درآمدهای نفتی که حدود ۷۰ درصد بودجه دولت ایران را تشکیل میدهد، مهمترین منبع درآمد این کشور به شمار میرود. در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ، تحریمهای نفتی به کاهش ۹۵ درصدی صادرات نفت ایران انجامید و درآمدهای نفتی این کشور را حدود ۵۰ میلیارد دلار کاهش داد.
سوننفلد معتقد است ترامپ بار دیگر با هدف محدود کردن منابع مالی ایران، تحریمهای نفتی را از سر خواهدگرفت.
به گفته او، در دور نخست این تحریمها، کشورهای خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی با افزایش تولید نفت، کمبود عرضه در بازار جهانی را جبران کردند که این امر به کاهش قیمتهای جهانی نفت نیز منجر شد.
با تضعیف تحریمهای نفتی در دولت بایدن، درآمدهای نفتی ایران افزایش چشمگیری داشتهاست.
بر اساس گزارش تازه آژانس اطلاعات انرژی آمریکا (EIA)، صادرات نفت ایران در سه سال نخست دولت بایدن به ۱۴۴ میلیارد دلار رسیدهاست.
این رقم نشاندهنده افزایش ۱۰۰ میلیارد دلاری نسبت به دو سال پایانی دولت ترامپ است، دورهای که تحریمهای سختگیرانه علیه فروش نفت ایران اعمال میشد.
برنامه هستهای رژیم، چالش کلیدی دولت احتمالی ترامپ
دونالد ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی و مصاحبههای اخیر خود، مقابله با برنامه هستهای ایران را یکی از اولویتهای سیاست خارجی دولت آینده خود اعلام کردهاست.
او با تاکید بر اینکه برنامه هستهای ایران تهدیدی برای اسرائیل و امنیت منطقه است، وعده داده که مانع دستیابی ایران به سلاح هستهای خواهدشد.
این در حالی است که بر اساس گزارش تازه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ذخایر اورانیوم غنیشده ایران به بیش از ۳۰ برابر سقف تعیین شده در توافق هستهای ۲۰۱۵ رسیدهاست. مقامهای ایران همواره تاکید کردهاند که برنامه هستهای این کشور صرفا اهداف صلحآمیز دارد.
اعمال فشار حداکثری به جای جنگ
جف سوننفلد، مشاور نزدیک به دونالد ترامپ معتقد است درگیریهای اخیر اسرائیل با حماس و حزبالله، قدرت بازدارندگی ایران در منطقه را به شدت تضعیف کرده و موقعیت تهران را آسیبپذیرتر از گذشته ساخته است.
با این حال، سوننفلد تاکید میکند که این شرایط به معنای احتمال وقوع جنگ نیست. او به سخنان اخیر ترامپ اشاره میکند که گفته است: «من جنگی را آغاز نمیکنم، من جنگها را متوقف میکنم.»
به گفته این استاد دانشگاه ییل، با پیروزی ترامپ در انتخابات، خاورمیانه با محوریت جرد کوشنر به سمت ثبات بیشتر حرکت خواهدکرد. به باور او، راهبرد دولت آینده ترامپ نه جنگ، بلکه ترکیبی از گسترش توافقنامههای ابراهیم و اعمال فشار حداکثری خواهدبود.